SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUN YAPISI VE İŞLEYİŞİ
Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları (Alternative Dispute Resolution-ADR), taraflar arasında var olan uyuşmazlığın ortadan kalkması için çözümler üreten, devletin organlarından biri olan yargılama makamının yanında varlığını koruyan ancak; uyuşmazlığın dava yolu ile çözümlenmesi yerine, tarafların kendi iradeleri ile uyuşmazlıklara ilişkin bir çözüm süreci tercih etmesi sonucu başvurulan yöntemlerdir. Tahkim, uzlaşma, arabuluculuk, kısa duruşma, sulh, mekik diplomasisi, müzakere, tarafsız ön değerlendirme, vakaların saptanması başta olmak üzere; alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, uyuşmazlıkları hızlı ve etkili bir biçimde çözmeyi amaçlamaktır.
Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biri olan Sigorta Tahkim Komisyonu, 14.06.2007 tarih ve 26552 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortacılık Kanununun 30. maddesi ile kurulmuştur. Komisyonun merkezi İstanbul’dadır. Komisyonun ve sigorta hakemlerinin çalışma usul ve esasları, uyuşmazlık ve itiraz hakem heyeti kararların ne şekilde düzenleneceği ve bütçeye ilişkin hususlar, 17.08.2007 tarih ve 26616 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik ile yürürlüğe girmiştir.
Sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf (sigortacılık yapan kuruluş) arasında tanzim edilen sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü için alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biri, Sigorta Tahkim Komisyonudur. Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle sigortacılık yapan kuruluşa gerekli başvurunun yapılması, başvurunun sonucu, başvuranın talebinin kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandığı ya da sigortacılık yapan kuruluşun on beş gün içinde cevap vermediği durumlarının belgelenmesi ile Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulabilmektedir.
Sigortacılık yapan kuruluş ile uyuşmazlığa düşen başvuranın Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurusu, öncelikle komisyonda bulunan sigorta raportörleri tarafından incelenir. Raportörler, en geç on beş gün içinde incelemelerini tamamlamak zorundadır. Raportörler ön incelemelerini tamamlandıktan sonra uyuşmazlığın çözümlenmesi için başvuru, sigorta hakemi listesinden seçilen hakeme iletilir. Komisyon, işin niteliğine bağlı olarak en az üç sigorta hakeminin bulunduğu heyet oluşturulmasına karar verebilir. Belirtmek gerekir ki, uyuşmazlık konusu miktarın 96.000,00TL ve üzerinde olduğu durumlarda uyuşmazlık hakkında Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yükümlülüğü mevcuttur. Hakemler, görevlendirildikleri tarihten itibaren en geç dört ay içinde başvuru konusu uyuşmazlık hakkında karar vermeye mecburdur. Ancak 4 ay içerisinde karar verilemeyen durumlarda süre, sigortacılık yapan kuruluş ile başvuranın açık ve yazılı muvafakati nezdinde uzatılabilir. Uyuşmazlığın çözümünde hakem, kararını Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı tarafından atanan müdüre tevdi eder. Hakem kararı, en geç üç iş günü içinde Komisyon tarafından taraflara bildirilir ve dosya aslı saklanmak üzere yetkili Ticaret Mahkemesine gönderilir.
“Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu Maddesinin On İkinci ve On Beşinci Fıkralarında Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” 21.05.2025 tarihli ve 32906 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olup yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tebliğde yapılan değişiklik gereği 21.05.2025 tarihinden itibaren 28.000,00TL altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları ile 300.000,00TL altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen itiraz hakem heyeti kararları kesindir.
28.000,00TL altında kalan uyuşmazlıklar hakkında Uyuşmazlık Hakem Heyetinin verdiği karar kesindir. Uyuşmazlık tutarı 28.000,00TL’den fazla ancak 300.000,00TL’den az ise hakem kararının taraflara tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyona itiraz yolu açıktır. Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyetinin 300.000,00TL’ye kadar verdiği kararlar, sigortacılık yapan kuruluş ile başvuran için kesindir. 300.000,00TL üzerindeki kararlar için Yargıtay’a temyiz yolu açıktır.
Av. Aslı KAYA